پایگاه تحلیلی الوقت - سیاست خارجی آمریکا این روزها، وضعیت آشفته‌ای را سپری می‌کند. رهبران واشنگتن در انتخاب میان تهدید از سوی چین و یا اولویت دادن به مسائل داخلی آمریکا و مناطق پیرامونی آمریکا دچار تردید هستند. این تردید را در لابلای گزارش‌های مختلف و اظهارات رئیس جمهور آمریکا و دیگر مقامات این کشور می‌توان به خوبی ردیابی کرد.
به نظر می‌رسد که واشنگتن در میان انتخاب میان اولویت‌های سیاست خارجی خود بویژه در دوره ترامپ دچار یک بهم ریختگی و بی سرانجامی است. گروهی در شورای عالی امنیت ملی و وزارت جنگ(پنتاگون) آمریکا به دنبال رویکرد انزواگرایی آمریکایی و تمرکز این کشور بر تحولات پیرامونی در قاره آمریکا هستند و گروهی دیگر از نزدیکان ترامپ در کاخ سفید، همچنان بدنبال اولویت دادن به تحولات در شرق و غرب آسیا هستند.
رویگردانی از چین
مقامات پنتاگون به تازگی در طرحی استراتژیک پیشنهاد داده‌اند که دولت واشنگتن بایستی حفاظت از خاک آمریکا و مناطق پیرامونی آمریکا را در اولویت خود قرار دهد. این یک تغییر چشمگیر در دستور کار چندین ساله ارتش آمریکاست که تا پیش از این بر تهدید چین در شرق آسیا تمرکز داشت.
براساس گزارش وبگاه آمریکایی پولیتیکو، پیش‌نویس جدیدترین استراتژی دفاع ملی امریکا که هفته گذشته روی میز «پیت هگزت»، وزیر جنگ این کشور قرار گرفته است، ماموریت‌های داخلی ارتش آمریکا و ماموریت‌ها در آب‌های پیرامونی قاره آمریکا از جمله ونزوئلا در اولویت مهمتری در مقایسه با مقابله با پکن و مسکو قرار گرفته است.
این اولویت‌ها نشان‌دهنده یک تغییر بزرگ در دولت ترامپ نسبت به اولویت‌های نظامی آمریکا در دولت‌های دموکرات و جمهوری‌خواه پیشین از جمله در دوره اول ریاست جمهوری خود اوست. در دولت اول ترامپ از پکن به عنوان بزرگترین رقیب آمریکا یاد شده بود و ترامپ در دولت اول خود تمرکز بیشتری روی تحولات و مسائل چین داشت.
تغییر در اولویت‌های امنیتی آمریکا را در تحرکات این روزهای نیروهای نظامی این کشور هم می‌توان مشاهده کرد. پنتاگون هزاران سرباز گارد ملی را در لس‌آنجلس و واشنگتن مستقر کرده (به عنوان تمرکز در داخل آمریکا) و چندین کشتی جنگی و جنگنده F-35 به کارائیب و مجاور آب‌های ونزوئلا (به عنوان تمرکز بر مناطق پیرامونی آمریکا) اعزام شده است. پنتاگون همچنین یک منطقه نظامی در امتداد مرز جنوبی با مکزیک ایجاد کرده است و تمرکز زیادی روی مرز آمریکا و مکزیک قرار دارد.
براساس گزارش پولیتیکو «البریج کولبی»، رئیس شورای سیاست‌گذاری پنتاگون، رهبری استراتژی جدید آمریکا درباره تمرکز بر خود آمریکا و مناطق پیرامونی آمریکا را بر عهده دارد. کولبی همچنین از حامیان سرسخت سیاست انزواگرایی آمریکا است و علیرغم سابقه طولانی‌اش به عنوان یک جنگ‌طلب، در تمایل به رهایی آمریکا از تعهدات خارجی خود است. او از این منظر با «جی. دی. ونس»، معاون ترامپ همسو و در یک جبهه فکری قرار دارد. تیم سیاست‌گذاری کولبی همچنین مسئول بررسی محل استقرار نیروهای آمریکایی در سراسر جهان است و توصیه‌هایی برای محل استقرار سامانه‌های آمریکایی ارائه می‌دهد.
موضع گیری متفاوت ترامپ
به نظر می‌رسد برنامه پنتاگون برای تغییر اولویت آمریکا از چین به داخل و مناطق پیرامونی آمریکا، با دیدگاه‌های جنگ‌طلبانه «دونالد ترامپ» در قبال چین همسو نیست. رئیس جمهور آمریکا همچنان به لفاظی‌های تند علیه چین ادامه می‌دهد و اعمال تعرفه‌های سرسام‌آور بر پکن و متهم کردن شی جین پینگ، رئیس جمهور چین، به «توطئه علیه» آمریکا همچنان از سوی ترامپ ادامه دارد. از جمله به تازگی ترامپ پس از دیدار شی با کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، در جریان رژه نظامی در پکن، هر سه کشور را به توطئه علیه آمریکا متهم کرد.
حتی ترامپ هفته گذشته اعلام کرد که قصد دارد نظامیان آمریکایی را به افغانستان بازگرداند و پایگاه نظامی بگرام در شمال کابل را در اختیار بگیرد. ترامپ حتی طالبان را تهدید کرده که باید بگرام را به عنوان یک پایگاه نظامی به آمریکا تحویل دهند. ترامپ افزود که بگرام به دلیل نزدیکی به تاسیسات هسته‌ای چین باید در اختیار آمریکا قرار گیرد و این موضع‌گیری ترامپ نشان داد که رئیس جمهور آمریکا همچنان دغدغه چین را با خود دارد.
نگرانی متحدان
از طرف دیگر، استراتژی بررسی شده در پنتاگون درباره تمرکز آمریکا بر داخل این کشور و مناطق پیرامونی به جای تمرکز بر دیگر مناطق باعث نگرانی متحدان سنتی آمریکا در دیگر مناطق شده است. متحدان سنتی آمریکا نگران بی تفاوتی واشنگتن از تحولات در دیگر مناطق هستند، زیرا استراتژی جدید پنتاگون می‌تواند منجر به خروج نیروهای آمریکایی از اروپا و خاورمیانه شود و برنامه‌های حیاتی کمک‌های امنیتی آمریکا به اروپا و خاورمیانه را متوقف کرده و یا کاهش دهد.
فایننشال تایمز هم گزارش داده است که طرح ابتکاری امنیت بالتیک پنتاگون - که سالانه صدها میلیون دلار به لتونی، لیتوانی و استونی در شرق اروپا برای کمک به زیرساخت‌های دفاعی و نظامی می‌دهد- در سال میلادی جاری دیگر بودجه‌ای نخواهد داشت. این گزارش را یک مقام پنتاگون و یک دیپلمات اروپایی هم تأیید کرده‌اند.
حتی اروپایی‌ها پیش بینی کرده‌اند که ممکن در دولت ترامپ بخشی از حدود ۸۰ هزار نیروی آمریکایی در اروپا آنجا را ترک کنند. این در حالی است که ترامپ در جریان بازدید رئیس جمهور جدید لهستان از کاخ سفید گفت که ایالات متحده نیروهای خود را از لهستان خارج نخواهد کرد، اما همزمان تائید کرد که واشنگتن در حال بررسی کاهش تعداد نیروهای نظامی در اروپاست.
نگرانی از احتمال انزواگرایی آمریکایی تنها مربوط به اروپایی‌ها نیست، بلکه متحدان عرب آمریکا نیز که سالها میلیون‌ها دلار برای خرید تجهیزات نظامی آمریکایی هزینه کرده و یا میزبان پایگاه نظامی آمریکا در غرب آسیا بوده‌اند، در رویکرد جدید پنتاگون احتمالا پشت خود را خالی خواهند دید. وضعیتی که نشان می‌دهد هیچ اتحاد و ائتلاف سیاسی نمی‌تواند همیشگی باشد و کشورها باید بیش از وابستگی به فکر استقلال باشند.
